آزادی انسانی
اصلی آزادی و آزادگی انسانی، از بزرگتری اصول انسانی است که همگان خواستار آنند و همواره در تاریخ، انسانهای بزرگ و رهبران راستین بشری از آن سخن گفتند و کوشیدند تا این اصل را فراگیر سازند، و توده های انسانی را از این موهبت خدایی برخوردار کنند. از سوی دیگر ستمگران و طاغوتیان و سلطه جویان در طول تاریخ در برابر حق آزادی انسانها می ایستادند، و ارزش انسانها را نادیده می گرفتند، و مردمان را بردگان و بندگان خود میدانستند. و با آزادی خواهی مبارزه می کردند. صفحات تاریخ از این رویارویی ها و جنگ و ستیزها سرشار است.
در طول تاریخ اسلام نیز، همیشه رهبران راستین، ارزش حیاتی آزادی را تبین کرده اند، و انسانها را با این حقشان آشنا ساخته اند، و همواره از این حق انسانی دفاع کرده اند.
زکریا(از یاران امام علیه السلام) گوید:
از امام رضا (ع) پرسیدم که مردی از اهل ذمه (غیر مسلمانان ساکن در کشورهای اسلامی) که به فقر و گرسنگی متلا شده بود، فرزندش را آورد و گفت:
فرزندم مال تو، او را خوراک بده و او برده تو باشد. امام (ع) فرمود: (انسان) آزاد، خردیده و فروخته نمی شود، این کار شایسته تو نیست. این کار درباره ذمیان نیز روا نمی باشد.
همچنین اباصلت گوید:
به امام رضا (ع) گفتم: ای فرزند رسول خدا، این موضوع چیست که مردم از شما نقل می کنند؟ امام فرمود: چه موضوعی؟ گفتم: می گویند، شما می گویید که مردمان بندگان و بردگان شمایند. امام گفت خداوندا (تو) که آفریدگار آسمانها و زمینی و از پنهان و پیدا آگاهی، تو خود گواهی که من هیچ گاه چنین سخن نگفته ام، و از هیچ یک از پدرانم نیز نشنیده ام که چنین گفته باشند. پروردگارا، تو به ظلمهایی که از این امت بر ما رفته است آگاهی، و این (تهمت) نیز از آنهاست ... .
این سخن، بیانگر احترام ژرفی است که، آن امام بزرگ انسان به حقوق انسانها می گذارد و پایه های آن را در اندیشه ها استوار می سازد.